Λυτρωμένες ψυχές...

Βγαίνοντας από την αίθουσα με τους φίλους Μάμρα και Θανάση δεν είχαμε το κουράγιο να ανοίξουμε το στόμα μας τα πρώτα 5 λεπτά. Αισθανόμουν ακόμα την πίεση που σου αφήνει η τελευταία σκηνή. Είχαμε υποστεί ένα πραγματικά ισχυρό σοκ. Και στα αυτιά μου ακόμα αντηχούσε η φράση του Βέγγου: ‘δεν είναι πόλεμος ετούτο που μας βρήκε. Έλληνες να τουφεκάνε Έλληνες;’…

Ο σκοπός του Παντελή Βούλγαρη στην ταινία αυτή παραπάνω από προφανής. Μέσα από τη φρικαλεότητα και τη τρέλα αυτού του πολέμου, στήνει το σκηνικό από ουμανιστική πλευρά, επιμένοντας στη συμφιλίωση των δύο πλευρών. Μα τι άλλο έπρεπε να κάνει; Η ταινία αυτή είναι μία λύτρωση για εμάς τους νεοέλληνες, για να διώξουμε τα στοιχειωμένα φαντάσματα από μέσα μας. Μία ταινία που πρέπει να δείτε όλοι οπωσδήποτε!

Δε με ενδιαφέρει η τεχνική άποψη ή τα σεναριακά κενά. Όμως η ταινία στην προσπάθεια να λειαίνει τα γεγονότα και να επικεντρωθεί στο σκοπό του σκηνοθέτη, δεν μπορεί να αποδώσει με επιτυχία το πολιτικό σκηνικό που διαδραματίζονταν, και όχι μόνο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Σαν άτομο φύση ιστοριολάγνο, ομολογώ ότι αναγκάστηκα μετά την ταινία να αναζητήσω ορισμένα γεγονότα για να αποδώσω τη ψυχική κατάσταση του ελληνικού λαού και να θέσω στο μυαλό μου το ιστορικοπολιτικό πλαίσιο….και θέλω να τα μοιραστώ μαζί σας:

Οι εχθροπραξίες ανάμεσα στον Δημοκρατικό Στρατό και στον Εθνικό Στρατό δεν άρχισαν έτσι απλά μία ωραία πρωία…προηγήθηκαν αναταράξεις που μας πάνε πίσω μέχρι την μικρασιατική καταστροφή και φτάνουν και μέχρι την μεταπολίτευση Πάνω από μια 50ετία πολέμων, δεξιών διακυβερνήσεων με τη βοήθεια των ξένων ‘δυνάμεων΄και του παλατιού, διώξεις, τρομοκρατίας και αγώνων, εθνικού διχασμού και κατάρρευσης του ελληνισμού στο όνομα συμφερόντων. Μία μαύρη Βίβλος για τη σύγχρονη ιστορία μας που σίγουρα κρατάμε επιμελώς κλειστή…

Ο εμφύλιος έχει πολλές προεκτάσεις που δεν γίνεται να αναφέρω σε ένα άρθρο μου εδώ μέσα, θα ήθελα πολλές πολλές σελίδες…

Εν συντομία λοιπόν…Βρισκόμαστε στο τέλος του Β’ παγκόσμιου και της κατοχής στην Ελλάδα. Πριν από την κατοχή έχουν προηγηθεί αποτυχημένα πραξικοπήματα και η δικτατορία Μεταξά. Δηλαδή ο ελληνικός λαός έχει να δει γύρω στα 10 χρόνια ουσιαστικά Δημοκρατία. Οι ένοπλες ομάδες στο εσωτερικό μάχονται πλέον για την επόμενη μέρα ενώ οι ξένες δυνάμεις προετοιμάζουν την κυβέρνηση του Καΐρου αλλά και την επιστροφή του Βασιλιά Γεωργίου. Ακολουθεί η συνθήκη της Βάρκιζας, ενώ ο εμφύλιος τυπικά ξεκινάει στις 31 Μαρτίου 1946, την προηγουμένη βραδιά των εκλογών από τις οποίες απείχε το ΚΚΕ. Ο καραφλός κυριούλης στην αρχή της ταινίας ήταν ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, διάδοχος του εξορισμένου Βενιζέλου στο κόμμα των φιλελευθέρων, ο οποίος είχε αναδειχθεί πρωθυπουργός από τις εκλογές αυτές με ένα συνασπισμό δεξιών φιλοβασιλικών κομμάτων.

Το 1947 οι αμερικανοί αναλαμβάνουν το ρόλο του προστάτη από τη Βρετανία, ακολουθεί το δόγμα Τρούμαν με την χρηματική και στρατιωτική βοήθεια προς Ελλάδα και Τουρκία ενάντια στο κομμουνιστικό δέος. Στην δύνη του ψυχρού πολέμου, οι ΗΠΑ βιαζόντουσαν να αποκτήσουν το έλεγχο των Βαλκανίων Δυστυχώς οι βόμβες ναπάλμ δεν ήταν η μόνη πρεμιέρα, ήταν το πρώτο πραγματικό πολεμικό επεισόδιο του ψυχρού πολέμου.

Οι προσπάθειες Σοφούλη για εύρεση λύσης με το ΚΚΕ αποτυγχάνουν κάτω από τις πιέσεις των αμερικανών. Ο πόλεμος θα κριθεί όταν στα μέσα του 49, ο Τίτο ( που προμήθευε το Δημοκρατικό Στρατό) μετά από διαφωνία με το Στάλιν θα κλείσει τα ελληνο-γιουγκοσλαβικά σύνορα. Στην πραγματικότητα η Βρετανία & η Σοβιετική Ένωση είχαν ήδη μοιράσει το χάρτη, και ο Στάλιν ‘μας είχε χαρίσει’ στο Τσόρτσιλ Οι εχθροπραξίες θα τελειώσουν εκείνο το Σεπτέμβρη…

Η συνέχεια γνωστή: η Ελλάδα υποχείριο των ξένων δυνάμεων, που είχαν μαριονέτες τους τη δεξιά και το Παλάτι, ο Παπάγος, ο Καραμανλής, χρόνια διώξεων και φυλακίσεων κατά των αριστερών, αστυνομοκρατούμενο κράτος, το 114, ο ανένδοτος….η Χούντα της 21^ης Απριλίου….

Επιστρέφοντας στην ταινία μακάρι την προσπάθεια του Βούλγαρη να ακολουθήσουν και άλλες. Ας βγάλουμε τα φαντάσματα από τη ντουλάπα και ας αντιμετωπίσουμε το αμαρτωλό παρελθόν που στέκει μπροστά μας…’Άραγε νικήσαμε εμείς;’ Αναρωτιέται η μικρή αντάρτισσα στο τέλος. Ειλικρινά δεν νομίζω να πιστεύει κάποιος σήμερα ότι υπήρχαν νικητές…μόνο χαμένοι.

Η εθνική ενότητα δεν νομίζω ότι έχει επιτευχθεί πλήρως, άλλωστε δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια. Η λαϊκή ενότητα και αλληλεγγύη όμως είναι απαραίτητη, όπως είπε και ο προπαγανδιστής Μάμρα, για να οικοδομήσουμε μια κοινωνία χωρίς τα πάθη του παρελθόντος, να παλέψουμε για τα σημερινά προβλήματα και να δούμε το μέλλον τον παιδιών μας πιο λαμπερό.

ΠΑΝΤΕΛΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ….